एसीचं पाणीImage Credit source: टीव्ही 9 हिंदी
उन्हाळ्याचे दिवस आले की घराघरांत एसीचा वापर मोठ्या प्रमाणावर वाढतो. कडक उन्हात एसीशिवाय एक क्षणही काढणं कठीण होऊन जातं. अनेकजण आजकाल ईएमआयवर एसी विकत घेत आहेत आणि आपल्या घरात थंडावा निर्माण करत आहेत. पण एसी वापरताना एक गोष्ट सर्वांनाच जाणवते म्हणजे एसीमधून वाहणारे पाणी. जेव्हा एसी घरातील गरम व दमट हवा आत ओढतो, तेव्हा त्यातील थंड कॉईल्स ही उष्णता आणि आर्द्रता शोषून घेतात आणि त्यामुळे वाफांचे पाणी तयार होते. हे पाणी नळाद्वारे बाहेर फेकले जाते. काहीजण या पाण्याला इकट्ठा करून इतर उपयोगांसाठी वापरत असतात.
अनेक घरांमध्ये हे पाणी जमा करून बागेत झाडांना पाणी घालण्यासाठी, पुसायला किंवा इतर घरगुती कामांसाठी वापरले जाते. मात्र, काही लोकांच्या मनात असा विचार देखील येतो की हे एसीमधून निघणारे पाणी इन्व्हर्टरच्या बॅटरीत वापरल्यास बॅटरीला अधिक चांगला फायदा होईल का? कारण डिस्टिल्ड वॉटर जसे शुद्ध असते तसेच हे पाणीही दिसते, म्हणून काही लोक हे धाडस करतात. पण खरेतर हा एक मोठा गैरसमज आहे.
डिस्टिल्ड वॉटर हे शुद्ध पाण्याचे प्रमाणिक स्वरूप असते, जे केवळ बॅटरीसाठी वापरणे सुरक्षित असते. यात कोणत्याही प्रकारची धूळ, जंतू, खनिजे किंवा रासायनिक प्रदूषके नसतात. यामुळेच ते बॅटरीच्या पेशींना कोणतीही हानी पोहोचवत नाही. पण एसीमधून बाहेर येणारे पाणी जरी दिसायला स्वच्छ वाटले तरी ते शुद्ध नसते. एसीच्या फिल्टरमध्ये जमा होणारी धूळ, हवेत असलेले सूक्ष्मजंतू, बॅक्टेरिया आणि इतर प्रदूषक यामध्ये मिसळलेले असतात. अशा स्थितीत हे पाणी जर बॅटरीमध्ये ओतले गेले, तर ते बॅटरीच्या कार्यक्षमतेवर वाईट परिणाम करू शकते.
या अशुद्ध पाण्यामुळे बॅटरीच्या प्लेट्सवर गंज निर्माण होण्याचा धोका असतो. यामुळे बॅटरीची चार्जिंग क्षमता कमी होऊ शकते, तसेच तिची आयुष्यदेखील लवकरच संपुष्टात येऊ शकते. याशिवाय बॅटरीमध्ये असलेल्या इलेक्ट्रोलाइट्सची गुणवत्ता देखील बिघडते आणि कधी कधी शॉर्ट सर्किटसारख्या समस्याही निर्माण होऊ शकतात. याचा थेट परिणाम म्हणजे बॅटरी वेळेआधीच खराब होण्याचा धोका.
म्हणूनच तज्ज्ञांचे स्पष्ट मत आहे की एसीमधून बाहेर येणारे पाणी केवळ घरगुती कामांसाठी किंवा बागकामासाठी वापरणे ठीक आहे, मात्र ते इन्व्हर्टरच्या बॅटरीत कधीही वापरू नये. बॅटरीसाठी केवळ प्रमाणित डिस्टिल्ड वॉटरचाच वापर करावा.
जरी काही वेळेस आर्थिक बचतीच्या नादात लोक हा पर्याय निवडतात, तरी दीर्घकाळात पाहता याचा आर्थिक तोटाच होतो. नवीन बॅटरी विकत घेण्याचा खर्च हा अशा चुकीच्या सवयींपेक्षा अनेक पटींनी जास्त असतो. म्हणूनच बॅटरीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सुरक्षिततेसाठी योग्य पद्धतीने देखभाल करणे अत्यंत गरजेचे आहे.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)