हिंदू धर्मात एकादशीचे व्रत खूप महत्वाचे मानले जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार, एकादशीचे व्रत केल्यामुळे तुमच्या जीवनातील सर्व समस्या दूर होण्यास मदत होते. संपूर्ण वर्षात चोवीस एकादशी असतात, परंतु जेव्हा अधिक्मास किंवा मलमास येतो तेव्हा एकूण एकादशींची संख्या सुमारे 26 होते. ज्येष्ठ महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील एकादशीला निर्जला एकादशी किंवा भीमसेनी एकादशी म्हणतात. या व्रताचे महत्त्व इतर एकादशींपेक्षा जास्त असल्याचे म्हटले जाते. असे म्हटले जाते की त्याची एकादशी सर्व एकादशींच्या व्रतासारखी असते, म्हणजेच ही एक एकादशी व्रत ठेवल्याने तुम्हाला सर्व 24 एकादशींचे फळ मिळते.
हिंदू धर्मामध्ये निर्जला एकादशीच्या व्रताला विशेष महत्त्व दिले जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार, एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूंची पूजा केल्यामुळे तुम्हाला त्यांचे आशिर्वा नावाप्रमाणेच निर्जला एकादशी हा पाण्याशिवायचा उपवास आहे. या उपवासात खाणे आणि पाणी पिणे निषिद्ध आहे. शास्त्रांनुसार या उपवासात पाणी पिण्यास मनाई आहे, म्हणूनच याला निर्जला एकादशी म्हणतात, परंतु शास्त्रांनुसार, तुम्ही एका निश्चित वेळेत आणि नियमानुसार पाणी पिऊ शकता. चला तुम्हाला ते नियम सांगतो.
जरी असे मानले जाते की निर्जला एकादशीच्या व्रताचे पूर्ण फायदे दुसऱ्या दिवशी उपवास सोडल्यावर आणि पाणी प्यायल्यावरच मिळतात, परंतु जर तुम्ही या व्रतात स्नान करताना आणि पाणी पिताना नियमानुसार पाणी प्यायले तर उपवास मोडत नाही आणि या व्रतासोबत तुम्हाला इतर तेवीस एकादशींच्या पुण्यांचाही लाभ मिळतो. म्हणजेच, जेव्हा तुम्ही आंघोळ करायला जाता तेव्हा प्रथम पाणी पिऊन घ्या आणि नंतर त्याच वेळी पाणी प्या.
या नियमामागे एक पौराणिक कथा आहे. एकदा भीमाने महर्षी व्यासांना पांडवांना विचारले की महर्षी, कृपया मला सांगा की युधिष्ठिर, अर्जुन, नकुल, सहदेव, माता कुंती आणि द्रौपदी हे सर्व एकादशीचे व्रत करतात पण माझ्या पोटात आग असल्याने मी हे व्रत करू शकत नाही, तर असा कोणताही व्रत आहे का जो मला सर्व २४ एकादशींचे फळ एकत्रितपणे देऊ शकेल? महर्षी व्यासांना माहित होते की भीम अन्नाशिवाय राहू शकत नाही, तेव्हा व्यासजींनी भीमाला सांगितले की तुम्ही ज्येष्ठ शुक्ल निर्जला एकादशीचे व्रत करावे कारण या व्रतात स्नान करताना पाणी पिऊन आणि पाणी पिऊन कोणतेही पाप होत नाही आणि जो व्रत करतो त्याला सर्व 24 एकादशींचे फळ मिळते.