तुम्हाला माहिती आहे का, उत्तर प्रदेशातील आझमगड जिल्ह्यात असं एक ठिकाण आहे, जिथे शिखांचे तीन-तीन गुरू स्वतः वास्तव्य करून गेले आहेत? होय, निजामाबाद या गावात वसलेला हा गुरुद्वारा फक्त एक प्रार्थनास्थळ नाही, तर थेट इतिहासाचा जिवंत पुरावा आहे.
कथा आहे त्या काळाची, जेव्हा गुरू नानक देवजींनी आपल्या पवित्र यात्रेत या ठिकाणी थांबून साधना केली. त्यांच्यानंतर गुरू तेग बहादूर आणि दहावे गुरू गुरू गोविंद सिंग यांनीही याच भूमीत आपले पावन पाय टेकवले. इतकंच नाही, तर गुरू नानक देवांचे सुपुत्र श्रीचंद्रजी महाराज हे देखील इथे आले होते. तुम्ही कल्पना करू शकता का, एका छोट्याशा गावात अशा तिन्ही महान गुरूंचा इतिहास दडलेला आहे?
ही जागा शोधण्याचं श्रेय जातं बाबा कृपालदासजी महाराज यांना. ते गुरू अमरदासजींच्या वंशातील होते. त्यांच्या शोध मोहिमेचं फलित म्हणजे हे गुरुद्वाराचं आजचं अस्तित्व! पुढे त्यांच्या पवित्र कुटुंबातूनच या ठिकाणचा वारसा पुढे नेला गेला आणि हा ऐतिहासिक ठेवाही जपला गेला.
पण खरी कमाल तर इथे ठेवलेल्या त्या हस्तलिखित शीख ग्रंथांची आहे. जवळपास २५ जुने, शतकांपूर्वी हाताने लिहिलेले ग्रंथ आजही या गुरुद्वारात सुरक्षित जतन करून ठेवले आहेत. असं म्हणतात, या ग्रंथांसोबत गुरू नानक देवांनी स्वतःच्या लाकडी पादुकाही इथे ठेवल्या होत्या.
इतिहासाच्या या खुणा इथेच थांबत नाहीत. १९७४ साली या गुरुद्वाराच्या विहिरीतून प्राचीन शस्त्रसाठा सापडला. ढाल, तलवारी, भाले, कट्यारी आणि बंदुका — या सर्व वस्तू पाहताना असं वाटतं की, एखाद्या जुन्या युद्धकथेच्या पानात आपण जगत आहोत.
तर अशी ही पवित्र, ऐतिहासिक आणि आध्यात्मिक स्थळाची गोष्ट, जिथे आजही देशविदेशातून भाविक मनःशांती आणि आशीर्वाद घेण्यासाठी गर्दी करतात. एकदा तरी इथे भेट द्यायलाच हवी, नाही का?