दोन वर्षांत साकारणार
या ड्रोनची निर्मिती करण्याची जबाबदारी पुण्यातील ‘सागर डिफेन्स इंजिनिअरींग’ या कंपनीला दिली असून, संरक्षण संशोधन व विकास संस्थेच्या (डीआरडीओ) तंत्रज्ञान विकास निधी प्रकल्पाअंतर्गत हा प्रकल्प विकसित केला जाणार आहे. पुढील दोन वर्षांच्या कालावधीत हा ‘ड्रोन’ तयार होईल, असे कंपनीकडून स्पष्ट करण्यात आले आहे.
शत्रूच्या हालचाली टिपणार
अमेरिकेसह काही प्रगत राष्ट्रांमध्ये ही प्रणाली यापूर्वी विकसित करण्यात आली आहे. मात्र, भारतात अशा प्रकारचा ‘ड्रोन’ पहिल्यांदाच विकसित केला जाणार आहे. जवळपास १०० मीटरहून अधिक खोल पाण्यात तैनात असलेल्या पाणबुडीमधून हा ड्रोन प्रक्षेपित करण्यात येईल. हा ड्रोन पाण्याखाली होत असलेल्या शत्रूच्या युद्धनौका आणि पाणबुड्यांच्या हालचाली टिपेल; याचबरोबर इतक्या खोल पाण्यातून अवकाशात असलेल्या उपकरणांशी संवाद प्रस्थापित करण्याचे तंत्रही या ‘ड्रोन’मध्ये बसवले जाणार आहे. यामुळे पाण्याखाली आणि समुद्रपातळीच्यावर या ड्रोनद्वारे कम्युनिकेशन प्रस्थापित करणे शक्य होईल. याशिवाय या ड्रोनमध्ये रिअल टाइम डेटा मिळवण्याचे तंत्रज्ञान विकसित केले जाणार आहे.
कमी वजनाचा फायदा
चित्रीकरण, छायाचित्र आणि माहितीच्या स्वरूपात ड्रोन आजूबाजूला घडणाऱ्या घटनांची माहिती संबंधित पाणबुडी; तसेच समुद्रपातळीवर असलेल्या युद्धनौका किंवा संरक्षण यंत्रणेला पुरवू शकेल. वजनाने हलका असल्याने पाण्याखाली कित्येक मीटर खोलवर उच्चदाब असतानाही तो सुरक्षितरीत्या प्रवास करू शकणार आहे. सध्या या ड्रोनच्या निर्मितीची संशोधन विकसन प्रक्रिया सुरू असून, दोन वर्षांच्या आत तो अस्तित्वात येईल, असे ‘सागर डिफेन्स’कडून स्पष्ट करण्यात आले आहे.
काय आहे प्रकल्प?
– ‘डीआरडीओ’कडून या प्रकल्पाला ‘अंडरवॉटर लाँच्ड अननेम्ड एरियल व्हेइकल’ असे नाव देण्यात आले आहे.
– यामध्ये पाण्याखाली विहार करू शकणारा ड्रोन विकसित केला जाईल.
– हा ड्रोन पाण्याखाली शत्रूराष्ट्राच्या युद्धनौका आणि पाणबुड्यांमधील हालचालींचा वेध घेईल.
– यामध्ये रिअल टाइम डेटा पोहोचवण्याचे तंत्रज्ञान उपलब्ध असेल.
– हा ड्रोन एकाच वेळी पाणबुडी आणि समुद्रपातळीवरील संरक्षण व्यवस्थेशी संपर्क साधेल.
– आकाराने लहान असल्याने समुद्राच्या पाण्याखाली असलेला उच्चदाब सहन करून प्रवास करण्याची क्षमता ‘ड्रोन’मध्ये असेल.
‘सागर डिफेन्स’साठी हा अत्यंत महत्त्वाचा प्रकल्प आहे. देशात पहिल्यांदाच पाण्याखालचा ड्रोन तयार करण्याचे आव्हान आम्ही स्वीकारले असून, पुढील दोन वर्षांच्या कालावधीत हा ड्रोन प्रत्यक्षात येईल. पुण्यात या प्रकल्पाची संशोधन-निर्मिती प्रक्रिया होणार आहे.- निकुंज पराशर, संचालक, सागर डिफेन्स इंजिनिअरींग