आपल्याला खीर म्हणजे दूध, तांदूळ आणि गोड पदार्थांची कल्पना येते, पण कधी ऐकले आहे का की कांद्यापासून खीर तयार केली जाते? होय, कांद्यापासून खीर बनवण्याची परंपरा भारताच्या निजामी सल्तनतीच्या काळात सुरू झाली होती, आणि त्याच्या मागे एक अत्यंत अनोखी आणि आश्चर्यकारक कथा आहे. आजही ह्या खिरीला शोधून त्याचा स्वाद घेताना लोकांना त्या ऐतिहासिक काळातील शाही अनुभवाची चव मिळते. आपण या लेखातून जाणुन घेऊ की ही खीर का बनवली गेली होती व ती कशी बनवतात.
निजामी सल्तनतीच्या काळातील अनोखी डिश
निजामी सल्तनतीचा काळ भारताच्या इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण आणि समृद्ध काळ होता. इथे राजेशाही धाटणीचा दरबार, ऐश्वर्य आणि विविध संस्कृतींचा संगम दिसत होता. परंतु, याच दरम्यान एक काळ असा आला होता, जेव्हा मोठ्या दुष्काळामुळे तांदळाची कमी होऊ लागली. तांदळावर आधारित अनेक गोड पदार्थ आणि खास खिरीची परंपरा होती. पण चांगल्या गोड पदार्थांची मागणी कायमच होती आणि त्यासाठी हालचाली सुरू होत्या.
याच वेळी शाही बावर्च्यांना एक नवीन प्रयोग करण्याचा विचार आला. तांदळाऐवजी त्यांनी कांद्याचा वापर करून खीर तयार करण्याचे ठरवले. हा प्रयोग एकदम अनोखा होता आणि पाहता पाहता, कांद्याची खीर शाही दरबारातील एक अत्यंत लोकप्रिय डिश बनली.
कांद्याची खीर पहिल्यांदा का बनवली होती?
निजामी सल्तनतीच्या काळात, तांदळाची कमतरता ही एक मोठी समस्या बनली होती. रासायनिक अडचणी आणि दुष्काळामुळे तांदळाचे उत्पादन घटले होते. पण त्याच वेळी, मिठाई आणि गोड पदार्थ शाही व खाद्य परंपरेत महत्त्वाचे स्थान ठेवत होते. त्यामुळे शाही बावर्च्यांनी एक उपाय शोधला आणि कांद्याचा वापर करून खीर बनवण्याचे ठरवले.
कांद्याची खीर तयार करण्याचे एक आकर्षक कारण म्हणजे कांद्याची तीव्र गंध आणि तिखटपणा याचा उपयोग कमी करणे. त्यासाठी शाही बावर्च्यांनी कांद्याचा योग्य प्रकारे मसाले आणि दूधासोबत उपयोग केला, ज्यामुळे कांद्याचा तीव्र गंध नाहीसा झाला आणि ती एक गोड, मलाईदार मिठाई बनली.
ही खीर नेमकी कशी तयार केली जाते?
खीर तयार करताना कांद्याचा वापर अगदी विशेष प्रकारे केला जातो. कांद्याचा तीव्र गंध कमी करणे आणि त्याला गोड, मुलायम चव देणे हे या खिरीची वैशिष्ट्ये आहेत. यासाठी काही महत्त्वाची सामग्री आणि पद्धत वापरली जाते.
सामग्री :
सफेद कांदा : लाल कांद्यापेक्षा सफेद कांदा जास्त उपयुक्त असतो कारण त्याचा गंध हलका असतो.
गाढ दूध : खीरला मलाईदार टेक्सचर गाढ दुधाचा वापर करा, शक्यता म्हशीच दूध वापरा याचे टेक्सचरही गाढ असते व खीरीला चांगली चव येण्याकरिता मदत होते
मध किंवा गूळ : खीरीची गोडपणा वाढवण्याकरिता खीरीत गूळ,मध किंवा साखरेचा वापर करावा.
केसर आणि वेलची : खीरीला सुगंधित आणि स्वादिष्ट बनवण्यासाठी.
सुक्या मेव्याचे तुकडे : काजू, बदाम, पिस्ता असे मेवे वापरून खीरीला आणखी शाहीपण द्या.
विधी:
सफेद कांद्याला बारीक कापून उकडले जाते, जेणेकरून त्याचा गंध आणि तिखटपणा निघून जाईल.उकडलेल्या कांद्याला गार पाण्यात धुऊन मिक्सरमध्ये चांगले पीसून घेतले जाते. दूध एका कढईत घेऊन त्याला चांगले शिजवून घ्या. त्यात गोडव्यासाठी मध किंवा गूळ व सुगंधासाठी केसर व वेलची घालून चांगले मिसळले जाते.नंतर कांद्याचे मिश्रण त्या दुधात घालून हलका उकडले जातात. शेवटी, त्यात सुक्या मेव्याचे तुकडे टाकले जातात, ज्यामुळे खीरीला एक शाही चव मिळते.
काय खरच कांद्याची खीर स्वादिष्ट असते?
काही लोकांच्या मनात विचार येऊ शकतो की “कांद्याची खीर खाण्याचा अनुभव कसा असावा?” पण, असं सांगता येईल की एकदा चाखल्यानंतर तुम्ही आश्चर्यचकित व्हाल! या खिरीमध्ये कांद्याचा गंध किंवा तिखटपणा नाहीसा होतो, आणि याच्या बदली, तुमच्या तोंडात एक गोड, हलका आणि मलाईदार चव भरते. दूध, मध, आणि सूखे मेवे यामुळे खीरीला एक शाही मिठाईचा अनुभव मिळतो. कांद्याचा वापर चव आणि स्वाद वाढवण्यासाठी केलेला अनोखा प्रयोग आहे, ज्यामुळे खीर बनवताना तिचा विशिष्ट गोडपणा टिकतो.
निजामी सल्तनतीची शाही परंपरा
निजामी सल्तनतीच्या काळात कांद्याची खीर तयार करणे हे शाही खाण्याच्या एक अविभाज्य भाग बनले होते. या खिरीची लोकप्रियता आणि स्वाद त्यावेळच्या दरबारात अत्यधिक प्रिय होती. असं म्हणता येईल की, याची लोकप्रियता शाही दरबारापर्यंत पसरली होती आणि आजही त्या काळातील रेसिपीवर आधारित खास खीर तयार केली जाते.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)