कधीकधी दिवसा झोप येणं नॉर्मल असतं, पण जर ही समस्या वारंवार होऊ लागली तर तुमच्या कामाच्या कामगिरीत व्यत्यय येऊ शकतो. वेबएमडीच्या मते, या स्थितीला हायपरसोमनिया म्हणून ओळखले जाते, ज्यामध्ये एखाद्या व्यक्तीला दिवसभर सुस्त आणि झोप येते, अगदी खाताना किंवा बोलताना झोप येते.
हायपरसोमनियाची संभाव्य कारणे अनेक असू शकतात. उदाहरणार्थ, नार्कोलेप्सी, अस्वस्थ पाय सिंड्रोम, स्लीप एपनिया, द्विध्रुवीय डिसऑर्डर आणि नैराश्य. कधीकधी हे काही औषधांचे दुष्परिणाम देखील असू शकतात. किंवा अल्कोहोल किंवा ड्रग्जचे अतिसेवन.
दिवसा झोप येऊ नये म्हणून उपाय कोणते?
कॅफिन घ्या, परंतु मध्यम प्रमाणात- कॉफी, चहा आणि सोडा सारख्या कॅफिनयुक्त गोष्टी आपल्या मेंदूला सतर्क ठेवू शकतात. मात्र, त्यांच्या अतिसेवनाने रात्रीची झोप बिघडू शकते. त्यामुळे सायंकाळनंतर त्यांचे सेवन करू नये.
हेल्दी स्नॅक्स खा– गोड स्नॅक्समुळे शरीराला ऊर्जा मिळते. पण काही काळानंतर शुगर क्रॅशमुळे सुस्ती येऊ शकते. त्याऐवजी, दही, शेंगदाणे, बेरी, शेंगदाणा लोणी आणि संपूर्ण धान्य स्नॅक्स सारख्या फायबर आणि प्रथिनेयुक्त स्नॅक्सला प्राधान्य द्या.
झोप घ्या, परंतु मर्यादित काळासाठी- दिवसा लहान झोप (10-20 मिनिटे) आपली आंतरिक उर्जा वाढवू शकते, परंतु जास्त वेळ झोपल्याने आपल्या रात्रीच्या झोपेवर परिणाम होऊ शकतो. दुपारी झोप घेण्याचा प्रयत्न करा आणि झोपण्यापूर्वी 6-7 तासांपर्यंत वेळ मर्यादित ठेवा.
नियमित व्यायाम करा- शारीरिक हालचालींमुळे ऊर्जेची पातळी वाढते आणि रात्रीची झोपही सुधारते. जर तुम्हाला दिवसा आळस वाटत असेल तर 15 मिनिटांचा चालणे देखील तुम्हाला ऊर्जावान बनवू शकते.
उन्हात वेळ घालवा– सूर्यप्रकाश आपल्या शरीराच्या घड्याळावर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करतो. सकाळच्या सूर्यप्रकाशात किमान 30 मिनिटे घालवल्यास झोपेची गुणवत्ता सुधारते आणि दिवसभर ताजेतवाने वाटते.
तणाव कमी करा- तणावामुळे शरीरातून अधिक ऊर्जा मिळते, ज्यामुळे थकवा आणि झोप येऊ शकते. योग, ध्यान, संगीत ऐकणे किंवा पुस्तक वाचणे यासारख्या क्रियांमुळे तणाव कमी होण्यास मदत होते.
हायड्रेटेड राहा- पाण्याच्या कमतरतेमुळे शरीराला थकवा जाणवू शकतो. दिवसभर भरपूर पाणी प्या, विशेषत: व्यायामानंतर.
स्क्रीन टाईम कमी करा– कॉम्प्युटर, मोबाइल किंवा टॅब्लेटच्या स्क्रीनकडे बराच वेळ बघितल्याने डोळे थकतात आणि झोप येऊ लागते. त्यामुळे एकदा तरी स्क्रीनवरून डोळे बाजूला करून त्यांना रिलॅक्स करा.
झोपेच्या सवयी सुधारा- रात्रीच्या चांगल्या झोपेसाठी ठराविक वेळेत झोपण्याची आणि उठण्याची सवय लावा. बेडरूममधील टीव्ही, मोबाइल आणि इतर व्याकुळता कमी करा आणि शांत वातावरण तयार करा.
दीर्घ श्वास घ्या आणि सतर्क राहा- खोल श्वास घेतल्याने शरीरातील ऑक्सिजनची पातळी वाढते, ज्यामुळे उर्जा आणि एकाग्रता सुधारते. दिवसभर ताजेतवाने वाटण्यासाठी योगाभ्यास तंत्राचा अवलंब करू शकता.
तुम्हाला दिवसभरात वारंवार झोप येत असेल तर वर दिलेले उपाय करून ही समस्या टाळता येऊ शकते. पण ही समस्या कायम राहिल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. हे एखाद्या गंभीर आजाराचे लक्षण देखील असू शकते.
(डिस्क्लेमर: या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)