‘गुप्त’ मतदानाची सोशल मीडियावर उघड चर्चा; अनेक मतदारांनी आपला कौल जाहीर केल्याचे चित्र

मुंबई : यंदाची लोकसभा निवडणूक ही पक्षफुटी, उमेदवारांची निवड अंतिम करताना राजकीय पक्षांची झालेली दमछाक आणि अनेक ठिकाणी उमेदवारांची आयात, परस्परांवर घणाघाती टोकाचा प्रचार व आरोप-प्रत्यारोप यामुळे चर्चेत राहिली आहे. त्यातच सोमवारी मतदानाच्या दिवशी आणखी एक भर पडली. मतदारांनी आपले मतदान गुप्त ठेवण्याचे संकेत असताना कित्येकांनी थेट सोशल मीडियावरच स्वत:चे मतदान प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्षपणे उघड केल्याने ही बाबही चर्चेत आली.

‘व्होटेड फॉर भारत! व्होटेड फॉर सनातन संस्कृती!’, असे नमूद करत आणि ‘अबकीबार४००पार’ या हॅशटॅगसह अदिती नावाच्या तरुणीने मतदानाच्या शाईसह आपला फोटो ‘एक्स’वर पोस्ट केला. ‘व्होट फॉर पीस, व्होट फॉर ओपननेस, व्होट फॉर फ्रीडम ऑफ स्पीच, व्होट फॉर डेमॉक्रसी’, असे नमूद करत आणि ‘इंडिया की जीत होगी विशाल’, या हॅशटॅगसह रोहित नावाच्या तरुणाने मतदानाची शाई दाखवणाऱ्या आपल्या बोटाचा फोटो पोस्ट केला. ‘जो राम को लाये है, हम उनको लायेंगे, मुंबईकर्स चाय बाद में, चायवाले को वोट पेहले, कमल खिलायेंगे’, असे म्हणत इशिताने शाईसह आपला व आपल्या कुटुंबीयांचाही फोटो पोस्ट करून त्यांचे मत उघड केले. असेच म्हणत विजय यांनीही मतदानाच्या बोटासह आपला फोटो प्रसिद्ध केला. तर ‘व्होट अगेन्स्ट हेट्रेड, व्होट फॉर डेव्हलपमेंट, व्होट फॉर इंडिया’, असे नमूद करत प्रितेशने आपले मत जाहीर केले. ‘व्होटेड फॉर इन्लुसिव्हिटी, व्होटेड अगेन्स्ट अपीजमेंट, व्होटेड फॉर एनडीए, फॉर रवींद्र वायकर’, असे थेट म्हणत कुश नामक तरुणाने आपल्या फोटोसह मत उघड केले. ‘व्होटेड फॉर डिसिसिव्ह लीडर, विकसित भारत, राम मंदिर, रिमुव्हल ऑफ आर्टिकल ३७०’, असे म्हणत ‘अबकीबार४००पार’ अशा हॅशटॅगसह नैनाने आपल्या फोटोसह आपले मत जाहीर केले. तर ‘हे मत आहे.. लोकशाही आणि संविधान वाचवण्यासाठी’, असे नमूद करत गौरवने आणि ‘व्होटेड टू सेव्ह दी कॉन्स्टिट्यूशन अँड प्रोटेक्ट अवर डेमॉक्रसी’, असे नमूद करत प्रेरणाने आपले मत अप्रत्यक्षपणे उघड केले. तर ‘जस्ट कास्टेड माय वोट टु फाइव्ह मोर इअर्स ऑफ डिक्टेटरशिप. गो अँड कास्ट युवर वोट टू फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ रोड्स, इन्फ्रा अँड इंडिया’, अशा भावना व्यक्त सनी नामक तरुणाने आपले मतदान उघड केले. अशाप्रकारे अनेक सर्वसामान्य मतदारांनी आपले मतदान गुप्त ठेवण्याचा संकेत पाळला नाही. त्याउपर राजकीय पक्षांचे पदाधिकारी व कार्यकर्त्यांनी तर थेट उल्लेख करतच स्वत:चे मतदान उघड केले आहे. फेसबुक व इन्स्ट्राग्रामवरही अशाप्रकारे अनेकांनी स्वत:चे मतदान उघड केले असल्याने यंदाची लोकसभा निवडणूक या मुद्द्यासाठीही चर्चेत आली आहे.

कायदा काय म्हणतो?

लोकप्रतिनिधित्व कायद्याच्या कलम १२८ अन्वये मतदान घेणे आणि मतमोजणी या कामांशी संबंधित कोणत्याही अधिकारी, कर्मचारी, एजंट अथवा कोणत्याही व्यक्तीला मतांची गुप्तता पाळणे बंधनकारक आहे. तसेच या तरतुदीचे उल्लंघन केल्यास अशांना तीन महिन्यांपर्यंतचा कारावास व दंड आणि/किंवा दोन्ही, अशी शिक्षेची तरतूदही आहे. परंतु, प्रत्यक्ष मतदान करणाऱ्या व्यक्तीला आपले मत उघड न करण्याचे बंधन नाही. तरीही यापूर्वी आपले मतदान गुप्त ठेवण्याचे संकेत मतदारांकडून पाळले जात होते. उघड झाल्यास कोणी तरी त्रास देऊ शकतो, अशी अनामिक भीतीही असायची. परंतु, यावेळी कशाचीही व कोणाचीही पर्वा न करता अनेकांनी संकेत भंग केला.