कोथरूड बालेकिल्लाच!
भारतीय जनता पक्षाचा बालेकिल्ला या लौकिकाला जागून कोथरूड विधानसभा मतदारसंघाने यंदाच्या लोकसभेत भाजपचे उमेदवार मुरलीधर मोहोळ यांना लाखाहून अधिक मते दिली. त्याच जोरावर मोहोळ यांनी कोथरूडमध्ये ७४ हजार २५७ मतांची निर्णायक आघाडी घेतली. मात्र, २०१९च्या तुलनेत महाविकास आघाडीला सुमारे २५ हजार अधिक मते मिळाली.
२०१९मध्ये भाजपच्या गिरीश बापट यांना लोकसभेसाठी कोथरूडने एक लाख सहा हजारांहून अधिक मताधिक्य दिले. भाजपला अनुकूल मतदारसंघ असल्याने यंदा कोथरूडमधून मोहोळ यांना सर्वाधिक मताधिक्य मिळेल, अशी अटकळ सुरुवातीपासूनच बांधली जात होती, ती खरी ठरली.
मोहोळ यांची सर्वाधिक भिस्त कोथरूडवर होती. त्यानुसार त्यांना एकूण मतदानाच्या ६५ टक्के म्हणजेच एक लाख ४१ हजार ९२८ मते मिळाली. दुसरीकडे काँग्रेसचे काही माजी नगरसेवक आणि ‘इंडिया आघाडी’तील पक्ष व संघटनांचेही येथे काही प्रमाणात संघटन आहे. शिवसेनेला (ठाकरे गट) मानणाराही वर्ग कोथरूडमध्ये आहे. त्यामुळे धंगेकर यांनी प्रचारात कोथरूडवर भर देऊन मोहोळ यांना कोथरूडमध्येच रोखू, असा दावा केला होता. मात्र, त्यात यश आले नाही.
विधानसभेतही भाजपचाच डंका?
कोथरूडमधून भाजपला सुमारे ७५ हजारांचे मताधिक्य मिळाल्याने कोथरूड भाजपचा बालेकिल्ला असल्याचे पुन्हा अधोरेखित झाले आहे. राज्यसभा आणि लोकसभेची खासदारकी आणि चंद्रकांत पाटील यांच्या रूपाने आमदारकी आणि राज्याचे मंत्रीपद कोथरूडमध्ये असल्याने विधानसभेतही कोथरूडमध्ये भाजपचाच डंका वाजण्याची चिन्हे आहेत.
लोकसभा २०२४
मुरलीधर मोहोळ १,४१,९२८
रवींद्र धंगेकर ६७,६७१
लोकसभा २०१९
गिरीश बापट १,४८,५७०
मोहन जोशी ४२,३७४
हातचे राखून भाजपला मत
भारतीय जनता पक्षाचे लोकसभेचे उमेदवार मुरलीधर मोहोळ यांच्या पारड्यात पर्वती विधानसभा मतदारसंघाने जवळपास २९ हजारांचे मताधिक्य टाकले. तुलनेत गिरीश बापट यांना २०१९मध्ये ६६ हजारांचे मताधिक्य होते. भाजपचा बालेकिल्ला असलेल्या या मतदारसंघात यंदा काँग्रेसची जवळपास २४ हजार मते वाढली आहेत. त्यामुळे ‘पर्वती’तील मतदारांनी भाजपला हातचे राखून मताधिक्य दिल्याची चर्चा आहे.
पर्वती विधानसभा मतदारसंघ हा झोपडपट्ट्यांपासून उच्चभ्रू भागाचा आणि कष्टकऱ्यांपासून व्यापारी वर्गाचा समावेश असलेला मतदारसंघ आहे. कोथरूडप्रमाणेच पर्वती भारतीय जनता पक्षाचा बालेकिल्ला समजला जातो. २००९पासून झालेल्या तीन सलग विधानसभा निवडणुकांमध्ये भाजपचा उमेदवार निवडून आला असून, सलग दोन लोकसभा निवडणुकीतही भाजप उमेदवाराला चांगले मताधिक्य मिळाले होते. त्या तुलनेत यंदाच्या लोकसभा निवडणुकीतही भाजपचे मताधिक्य घटले आहे. नरवीर तानाजी मालुसरे रस्ता (सिंहगड रस्ता) आणि बिबवेवाडी परिसरातील प्रभागांमध्ये मोहोळ यांना चांगले मतदान झाले. पर्वती, शिवदर्शन, जनता वसाहत, सहकानगर आणि सिंहगड रस्त्यावरील वस्ती भगातून धंगेकर यांना मतदारांनी हात दिल्याचे आकडेवारीवरून दिसून येते.
विधानसभेच्या तुलनेतही मताधिक्य कमीच
भाजपच्या माधुरी मिसाळ यांना २०१९च्या विधानसभा निवडणुकीत सुमारे ९७ हजार मते मिळाली होती. राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या उमेदवार अश्विनी कदम यांना सुमारे ६० हजार २०० मते मिळाली होती. मिसाळ यांना सुमारे ३६ हजारांचे मताधिक्य मिळाले होते. त्या तुलनेत लोकसभेला मिळालेले मताधिक्य नक्कीच कमी असून, मिसाळ यांना मताधिक्य टिकवून ठेवण्यासाठी मेहनत करावी लागणार आहे.
२०२४ लोकसभा निवडणुकीतील चित्र
मुरलीधर मोहोळ १,०३,५४२
रवींद्र धंगेकर ७४,५४५
२०१९ लोकसभा निवडणुकीतील चित्र
गिरीश बापट १,१६,८९९
मोहन जोशी ५०,५६७
महायुतीसाठी धोक्याची घंटा
काँग्रेसचा बालेकिल्ला समजला जाणाऱ्या वडगाव शेरी विधानसभा मतदारसंघातील राजकीय समीकरणे गेल्या दोन निवडणुकांत बदलली असून, यंदाही लोकसभेच्या निवडणुकीत भारतीय जनता पक्षाला १५ हजारांचे मताधिक्य मिळाले आहे. हे मताधिक्य गेल्यावेळेपेक्षा कमी असल्याने महायुतीसाठी धोक्याची घंटा असल्याची चर्चा राजकीय वर्तुळात रंगली आहे.
मिश्रवस्तीचा हा मतदारसंघ २०१४पूर्वी काँग्रेसचा बालेकिल्ला राहिला आहे. भाजपला या ठिकाणी यश मिळाले असले, तरी मताधिक्याचा आकडा २०१४ आणि २०१९च्या लोकसभेचा अपवाद वगळता जेमतेमच राहिला आहे.
काँग्रेसचे उमेदवार रवींद्र धंगेकर यांच्या यशात वडगाव शेरी मतदारसंघ अत्यंत महत्त्वाचा होता. त्यासाठी काँग्रेसने येथे मोठे कष्टही घेतले. महाविकास आघाडीची येथील दलित, मुस्लिम मतांवर भिस्त होती. मात्र, असे असतानाही काँग्रेसला मताधिक्य घेता आले नाही. भाजपच्या १० माजी नगरसेवकांसह येथील आमदार सुनील टिंगरे, माजी आमदार बापू पठारे यांनी भाजपसाठी घेतलेले कष्ट चर्चेचा विषय ठरला. सुरुवातीला नाराज असलेले माजी आमदार जगदीश मुळीक प्रचारात सक्रिय झाल्यानंतर विरोधकांच्या आरोपातील हवाही निघाली होती.
धंगेकर यांना या परिसरातील सर्व झोपडपट्टी परिसरात लक्षणीय मतदान झाले. मोहोळ यांना धानोरी, लोहगाव, विमाननगर, वडगाव शेरी, कल्याणीनगर आणि खराडीतील मध्यमवर्गीय आणि उच्चभ्रू परिसरातून अधिक मतदान मिळाले.
टिंगरेंची आता कसोटी
राष्ट्रवादी काँग्रेसचे आमदार सुनील टिंगरे जगदीश मुळीक यांच्याविरोधात अटीतटीच्या लढतीत विजयी झाले होते. या वेळी हे दोन्ही आजी-माजी आमदार एकत्र असूनही लोकसभेतील मताधिक्य वाढलेले नाही. त्यामुळे टिंगरे यांच्यासाठी पुढील निवडणुकीत अधिक मेहनत करावी लागणार आहे.
मताधिक्य २०२४
मुरलीधर मोहोळ १,१९,७३८
रवींद्र धंगेकर १,०४,७५३
मताधिक्य २०१९
गिरीश बापट १,१७,६६४
मोहन जोशी ६०,८४३
कँटोन्मेंट धंगेकरांच्या पाठिशी
यंदाच्या लोकसभा निवडणुकीत पुणे कँटोन्मेंट विधानसभा मतदारसंघ रवींद्र धंगेकरांच्या पाठिशी ठामपणे उभा राहिला. भाजपचा मुस्लिम समाजाविरोधातील प्रचार, इतर धर्मीयांबाबत झालेले ध्रुवीकरण आणि स्थानिकांची लोकप्रतिनिधींविषयी नाराजी यामुळे रवींद्र धंगेकर यांना या मतदारसंघातून १३ हजारांहून अधिक मताधिक्य मिळाले. या एकमेव विधानसभा मतदारसंघाने धंगेकरांची साथ शेवटपर्यंत सोडली नाही.
लोकसभेसाठी धंगेकर यांना उमेदवारी जाहीर झाली, तेव्हापासून त्यांनी कसबा पेठ आणि पुणे कँटोन्मेंट हे दोन विधानसभा मतदारसंघ बांधायला सुरुवात केली. कसब्यात आमदार असल्याने आणि त्याला लागून असलेल्या कँटोन्मेंट मतदारसंघात मुस्लिम बहुल आणि सर्व जातीधर्मांचा मतदार राहत असल्याने धंगेकरांनी त्यांच्यावर लक्ष केंद्रित केले होते. विधानसभा मतदारसंघाचा विचार करता पुणे कँटोन्मेंटमध्ये यंदा एक लाख ४९ हजार ९७९ इतके मतदान झाले. यापैकी धंगेकरांना ७६ हजार ५४३, तर मोहोळ यांना ६३ हजार २४६ मते मिळाली.
विधानसभेसाठी मेहनत आवश्यक
गेल्या वेळच्या कँटोन्मेंट विधानसभा मतदारसंघातील भाजपचा उमेदवार केवळ पाच हजारांच्या मताधिक्याने विजयी झाला होता. तेव्हाही भाजपची येथे मोठी दमछाक झाली. यंदाच्या लोकसभेत तर भाजपच्या विरोधातील मते एकवटली असल्याने आमदार सुनील कांबळे यांच्यासाठी ही धोक्याची घंटा आहे. त्यांना विधानसभेसाठी आतापासून तयारी करावी लागेल.
मताधिक्य २०२४
मुरलीधर मोहोळ ६३,२४६
रवींद्र धंगेकर ७६,५४३
मताधिक्य २०१९
गिरीश बापट ६७,१७७
मोहन जोशी ५४,४४४
तुटपुंजे मताधिक्य
पुणे लोकसभा निवडणुकीत शिवाजीनगर मतदारसंघातील मतदारांनी महाविकास आघाडीचे उमेदवार रवींद्र धंगेकर यांच्यापेक्षा केवळ तीन हजारांचेच मताधिक्य महायुतीचे उमेदवार मुरलीधर मोहोळ यांच्या पारड्यात टाकले. भाजपचे आमदार, १२ माजी नगरसेवकांची फौज आणि दोन माजी खासदार असतानाही या मतदारसंघात मोहोळ यांना मिळालेले तुटपुंजे मताधिक्य हा चर्चेचा विषय ठरला आहे. दुसरीकडे इथल्या मतदारांनी गत निवडणुकीच्या तुलनेत यंदा काँग्रेसच्या पारड्यात मतांचे भरपूर दान टाकले असले, तरी मताधिक्याचा हात न दिल्याने रवींद्र धंगेकरांची निराशा झाली आहे.
शिवाजीनगर विधानसभा मतदारसंघात गावठाण, वस्ती परिसरात मतदारांची संख्या लक्षणीय आहे; तसेच उच्चभ्रू सोसायट्या आणि बंगल्यांचा परिसरही मोठा आहे. मध्यवर्ती गावठाणासह जनवाडी, वडारवाडी, पांडवनगर, गोखलेनगर, पाटील इस्टेट, खडकी-बोपोडी आदी वस्त्यांमधील मतदार काँग्रेसला मानणारा असून, प्रभात रस्ता, आपटे रस्ता, जंगली महाराज रस्ता, भांडारकर रस्ता, डेक्कन, मॉडर्न कॉलनी, भोसलेनगर, औंध हा मध्यमवर्गीय व उच्चभ्रू परिसरातील मतदार भाजपला कौल देणारा आहे.
शिरोळेंना करावे लागणार अधिक कष्ट
विधानसभा निवडणुकीत माजी खासदार अनिल शिरोळे यांचे चिरंजीव आणि भाजपचे उमेदवार सिद्धार्थ शिरोळे यांनी काँग्रेसचे उमेदवार दत्ता बहिरट यांच्यावर अवघ्या पाच हजार मतांनी विजय मिळविला होता. यंदाच्या लोकसभा निवडणुकीत या मतदारसंघातून मतांच्या अधिकाधिक बेगमीचे नियोजन शिरोळे व बहिरट यांनी केले होते. भाजपला निसटते बहुमत मिळाल्याने शिरोळे यांना पुढील तीन महिन्यांत अधिक कष्ट करावे लागणार आहेत.
२0२४च्या लोकसभा निवडणुकीतील चित्र
मुरलीधर मोहोळ ६८,१५२
रवींद्र धंगेकर ६४,८१५
२०१९च्या लोकसभा निवडणुकीतील चित्र
उमेदवार मिळालेली मते
गिरीश बापट ७७,९८२
मोहन जोशी ४८,४५०
धंगेकर यांना झटका
कसबा पेठ पोटनिवडणुकीत गेल्या वर्षी यश मिळवल्यानंतर प्रसिद्धीच्या झोतात असलेल्या आमदार रवींद्र धंगेकर यांना त्यांच्याच कसबा विधानसभा मतदारसंघाने; तसेच महापालिकेतील प्रभागाने ‘झटका’ दिला आहे. कसब्यातून भाजपचे उमेदवार मुरलीधर मोहोळ यांना १४ हजार ४८३ मताधिक्य मिळाले आहे. त्याच वेळी धंगेकर गेली अनेक वर्षे नगरसेवक असलेल्या प्रभागातूनही मोहोळ यांनी ४२० मतांची आघाडी घेतली आहे.
आमदार मुक्ता टिळक यांच्या निधनानंतर गेल्या वर्षी झालेल्या कसब्याच्या पोटनिवडणुकीत धंगेकर यांनी सुमारे ११ हजार मताधिक्याने विजय खेचून आणला होता. त्यामुळे लोकसभेच्या निवडणुकीत धंगेकर यांना मोठे मताधिक्य ‘कसब्या’तून मिळेल, अशी शक्यता वर्तविण्यात येत होती. मात्र, निकालानंतर ‘कसब्या’तच त्यांना घेरण्यात भाजपला यश मिळाले आणि त्यांचा पराभव करणे सहज शक्य झाले.
रासने यांच्या महापालिकेच्या प्रभागातून मोहोळ यांना १७ हजार ४२९ मतांची, तर भाजपचे शहराध्यक्ष धीरज घाटे यांच्या प्रभागातून ६३६ मतांची आघाडी मिळाली आहे. धंगेकर यांचा प्रभागातून मोहोळ यांना ४२० मतांची मिळालेली आघाडी भाजपसाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरली.
पुन्हा कंबर कसावी लागणार
आमदार म्हणून निवडून आल्यानंतर रवींद्र धंगेकर यांची चर्चा शहरभरात होती. ‘व्हू इज धंगेकर?’ यापासून सुरू झालेल्या त्यांच्या प्रवासाला पुन्हा ‘कसब्या’त ब्रेक लागला असून, आगामी निवडणुकीत धंगेकर यांना पुन्हा मतदारांपर्यंत पोहोचून त्यांनी केलेल्या कामाची माहिती द्यावी लागणार आहे.
मताधिक्य २०२४
मुरलीधर मोहोळ ८७,५६५
रवींद्र धंगेकर ७३,०८२
मताधिक्य २०१९
गिरीश बापट १,०३,५८३
मोहन जोशी ५१,१९२