म.टा.प्रतिनिधी, मुंबई : दैनंदिन जीवनातील विविध क्षेत्रांमध्ये आर्टिफिशिअल इंटेलिजन्सचा (एआय) वापर वाढत असतानाच आता पाककृतीमध्येही या अद्ययावत तंत्रज्ञानाची चाचणी यशस्वी ठरली आहे. जगभरातील पाककृतींचा डेटा वापरून एआयच्या साह्याने तयार करण्यात आलेल्या नव्या पाककृतींना देशातील अग्रगण्य शेफनी आपली पसंती दर्शवली आहे. आयआयआयटी, दिल्लीमधील शास्त्रज्ञांनी याविषयी केलेले संशोधन नुकतेच ‘नेचर’ समूहाच्या ‘सिस्टिम्स बायोलॉजी अँड ॲप्लिकेशन्स’ या जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झाले आहे.
प्रचंड माहितीच्या साठ्याच्या आधारे संगणकाला प्रशिक्षित करून नावीन्यपूर्ण परिणाम एआयच्या साह्याने साधले जात आहेत. लेखन, माध्यमे, माहिती तंत्रज्ञान, कला अशा विविध क्षेत्रांत एआयची उपयुक्तता सिद्ध झाली आहे. आता आयआयआयटी, दिल्लीमधील प्राध्यापक गणेश बागलेर आणि पीएचडी विद्यार्थिनी मानसी गोयल यांनी नव्या पाककृती बनवण्यासाठी एआयचा यशस्वीपणे वापर करून दाखवला आहे. लार्ज लँग्वेज मॉडेलचा वापर करून त्यांनी एआय इंजिन विकसित केले.
या संशोधनाबाबत प्रा. बागलेर म्हणाले, ‘आयआयआयटी, दिल्ली येथे गेली नऊ वर्षे आमची प्रयोगशाळा खाद्य, पाककृती, जीवनसत्त्वे आदी विषयांवरील माहितीच्या विश्लेषणाचे काम करीत आहे. या काळात आम्ही जगभरातील ७४ देशांमधील १,१८,००० पारंपरिक पाककृतींच्या चव, जीवनसत्त्वे, घटक, प्रक्रिया, खर्च आदी विविध अंगाने नोंदी जमा केल्या. या प्रचंड माहितीचा आम्हाला अल्गोरिदम विकसित करण्यासाठी उपयोग झाला.’
Amazon Prime Day Sale: ॲपल वॉच मिळताय अविश्वसनीय किमतीत; अल्ट्रा वर 27000 रुपये तर वॉच सीरीज 8 वर 33000 रुपयांची मोठी सूट
‘जगभरातील पाककृतींच्या आधारे आमच्या एआय इंजिनाने नव्या पाककृती विकसित केल्या. या पाककृतींचे तपशील पुसाच्या इन्स्टिट्यूट ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंटच्या शेफ आणि अनुभवी विद्यार्थ्यांना दाखवून ट्युरिंग टेस्ट घेण्यात आली. शेफना एआयने तयार केलेल्या बहुतेक पाककृती या पारंपरिक पाककृती असल्याचे भासले. या चाचणीत एआयच्या साह्याने तयार झालेल्या पाककृतींना ७० टक्के यश मिळाल्याचे दिसून आले,’ अशी माहितीही बागलेर यांनी दिली.
प्रचंड माहितीच्या साठ्याच्या आधारे संगणकाला प्रशिक्षित करून नावीन्यपूर्ण परिणाम एआयच्या साह्याने साधले जात आहेत. लेखन, माध्यमे, माहिती तंत्रज्ञान, कला अशा विविध क्षेत्रांत एआयची उपयुक्तता सिद्ध झाली आहे. आता आयआयआयटी, दिल्लीमधील प्राध्यापक गणेश बागलेर आणि पीएचडी विद्यार्थिनी मानसी गोयल यांनी नव्या पाककृती बनवण्यासाठी एआयचा यशस्वीपणे वापर करून दाखवला आहे. लार्ज लँग्वेज मॉडेलचा वापर करून त्यांनी एआय इंजिन विकसित केले.
या संशोधनाबाबत प्रा. बागलेर म्हणाले, ‘आयआयआयटी, दिल्ली येथे गेली नऊ वर्षे आमची प्रयोगशाळा खाद्य, पाककृती, जीवनसत्त्वे आदी विषयांवरील माहितीच्या विश्लेषणाचे काम करीत आहे. या काळात आम्ही जगभरातील ७४ देशांमधील १,१८,००० पारंपरिक पाककृतींच्या चव, जीवनसत्त्वे, घटक, प्रक्रिया, खर्च आदी विविध अंगाने नोंदी जमा केल्या. या प्रचंड माहितीचा आम्हाला अल्गोरिदम विकसित करण्यासाठी उपयोग झाला.’
Amazon Prime Day Sale: ॲपल वॉच मिळताय अविश्वसनीय किमतीत; अल्ट्रा वर 27000 रुपये तर वॉच सीरीज 8 वर 33000 रुपयांची मोठी सूट‘जगभरातील पाककृतींच्या आधारे आमच्या एआय इंजिनाने नव्या पाककृती विकसित केल्या. या पाककृतींचे तपशील पुसाच्या इन्स्टिट्यूट ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंटच्या शेफ आणि अनुभवी विद्यार्थ्यांना दाखवून ट्युरिंग टेस्ट घेण्यात आली. शेफना एआयने तयार केलेल्या बहुतेक पाककृती या पारंपरिक पाककृती असल्याचे भासले. या चाचणीत एआयच्या साह्याने तयार झालेल्या पाककृतींना ७० टक्के यश मिळाल्याचे दिसून आले,’ अशी माहितीही बागलेर यांनी दिली.
या काळात आम्ही जगभरातील ७४ देशांमधील १,१८,००० पारंपरिक पाककृतींच्या चव, जीवनसत्त्वे, घटक, प्रक्रिया, खर्च आदी विविध अंगाने नोंदी जमा केल्या. या प्रचंड माहितीचा आम्हाला अल्गोरिदम विकसित करण्यासाठी उपयोग झाला.
प्रा. गणेश बागलेर, संशोधक, आयआयटी, दिल्ली
‘कॅलरी, ॲलर्जी गृहीत धरून पाककृती शक्य’
‘एआय’च्या साह्याने तयार झालेल्या नव्या पाककृती लवकरच प्रत्यक्षात बनवून पाहणार असल्याचे प्रा. गणेश बागलेर यांनी सांगितले. ते म्हणाले, ‘एआयचा उपयोग करून येत्या काळात उपलब्ध घटक, खर्च, कॅलरी, कार्बन फुटप्रिंट, ॲलर्जी आदी बाबी गृहीत धरून पाककृती बनवता येतील. याचा उपयोग चांगल्या आरोग्यासाठी होऊ शकतो. ही सुविधा जगभरातील हॉटेल व्यवसायासाठी उपयुक्त ठरू शकते.’